Nú í janúar eru 20 ár síðan Neytendasamtökin tóku við rekstri Evrópsku neytendaaðstoðarinnar (e. European Consumer Centre) á Íslandi með samningi við Viðskiptaráðuneytið. Evrópska neytendaaðstoðin aðstoðar neytendur sem eiga í deilum við seljendur yfir landamæri innan Evrópusambandsins, Noregs og Íslands. Aðstoðin er ókeypis og felst meðal annars í ráðgjöf, upplýsingagjöf og milligöngu, ef á þarf að halda.

Aukið traust í viðskiptum
Í hverju landi fyrir sig er rekin sjálfstæð neytendaaðstoð sem saman mynda net miðstöðva (e. ECC-Net) sem leiðbeina neytendum um rétt sinn og hjálpa til við að leysa ágreining. Til dæmis gæti evrópskur ferðalangur sem er ósáttur við viðskipti sín við íslenska bílaleigu leitað til aðstoðarinnar í sínu heimalandi sem síðan hefur samband við aðstoðina á Íslandi. Neytandi frá Íslandi sem kaupir gallaða vöru eða þjónustu á Spáni getur að sama skapi haft samband við Evrópsku neytendaaðstoðina á Íslandi, á íslensku. ECC-Netin vinna saman að lausn mála og tryggja að fjarlægð frá seljanda og tungumálaörðugleikar komi ekki í veg fyrir að neytendur geti sótt rétt sinn gagnvart seljendum sem brjóta á þeim. Með því er skapað traust á millilandaviðskiptum.

European Consumer Centre Iceland
Málum sem koma á borð Evrópsku neytendaaðstoðarinnar á Íslandi fjölgar jafnt og þétt með aukinni árvekni neytenda. Á fyrsta starfsári Evrópsku neytendaaðstoðarinnar á Íslandi bárust 7 mál samanborið við 304 mál árið 2022. Þar af leituðu 173 Íslendingar sér aðstoðar vegna seljenda í Evrópu og 131 Evrópubúar vegna íslenskra seljenda. Starfsfólk aðstoðarinnar er í góðu samstarfi við eftirlitsaðila, stjórnvöld og neytendasamtök í Evrópu til að tryggja hag og rétt neytenda.

-What are your rights?

After recession of the COVID-19 pandemic there has been a vast increase in tourism between countries. There has been news about long ques at airports that has in the worst cases lead to passengers missing their flights, even though they were at the airport in due time. The reason for these long ques is that many airports have failed to hire enough staff. Airport security has been mentioned in that regard, as new staff members must undergo a special training.

But what are the rights of passengers that are at the airport in due time but misses their flights as check-in or going through security takes too long?

The short answer is that the rights are not completely clear.

The airports are responsible for the security check, but there have been some bottlenecks that has led to passengers missing their flights. As the passenger does not have any direct business contract with the airport, the situation is quite tricky.

Passengers always have the option of getting a refund of airport taxes for unused flights. It is worth to mention that some airlines charge a higher service fee for such a refund than the amount of the airport tax.

If unusual delay with the check-in leads to passenger missing their flights, for example due to staff shortage, it could possibly be looked at as non-compliance on behalf of the airline. Given that the passenger arrives at time and in accordance with the information the airline has provided in the contract.

It is the airlines responsibility to have enough staff at the check in desks and make sure that self-check in booths works. Passengers would have to proof that they arrived in time, such as taking a picture of the clock in the departure hall.

We are not aware of this going to court or to other bodies here in Iceland.

Some airports more difficult than others

Nokkrir flugvellir hafa hafa verið nefndir sérstaklega í fréttum þar sem raðir og örtröð hefur valdið ferðalöngum miklum vandræðum; Manchester, Heathrow, Dublin, Arlanda Stokkhólmi og Schiphol í Amsterdam. Þá hafa dönsku  Neytendasamtökin Tænk vakið athygli á töfum á Kastrup flugvelli. Svo slæm var staðan á flugvellinum í Dublin að 1.400 manns misstu af flugi síðustu helgina í maí. Þurfti forstjóri flugvallarins að mæta fyrir samgöngunefnd írska þingsins og útskýra hvernig flugvöllurinn hyggðist bæta úr málum. Mikil örtröð hefur einnig verið á Arlanda flugvellinum í Stokkhólmi en eigendur vallarins þurftu einnig að útskýra sitt mál fyrir þingnefnd. Arlanda hefur gefið út að búast megi við meiri biðröðum en venja er út sumarið.

There have been no news of passengers missing flights here in Iceland due to long ques. It is however advisable to be at the airport in time, three hours before takeoff

.

ECC í Pólandi hefur tekið saman upplýsingaskjöl um helstu réttindi neytenda sem talið er að geti komið flóttamönnum frá Úkraínu að gagni. Í upplýsingaskjölunum hér að neðan eru tekin saman helstu réttindi neytenda og ferðamanna. Yfirleitt er löggjöfin nokkuð sambærileg innan landa ESB (á Íslandi og Noregi), en það gæti í einhverjum tilvikum verið smá blæbrigðamunur. 

Skjölin eru aðgengileg á ensku og úkraínsku.

Інформація щодо прав споживачів і подорожей доступна українською мовою

Європейський споживчий центр у Польщі розпочав роботу щодо визначення та перекладу основної правової інформації про споживача, яка може бути важливою для біженців з України, які прибувають до ЄС. Наведені нижче інформаційні бюлетені підсумовують різні проблеми щодо прав споживачів та подорожей для біженців з України та тих, хто їм допомагає. Інформаційні бюлетені містять інформацію як англійською, так і українською мовами.

ДОГОВОРИ НА ПРОЖИВАННЯ В ЄС

Long-term and short-term accommodation in the EU

Включає інформацію про:

• Короткострокове проживання (готелі, хостели)
• Довгострокове проживання (договори оренди/найму)

Довгострокове та короткострокове проживання в ЄС_UA.pdf

Long-term and short-term accommodation in the EU EN.pdf

ЗАЛИШАТИСЯ НА ЗВ’ЯЗКУ

Mobile phone service in the EU 

Включає інформацію про:

• Реєстрацію SIM-карти
• Поради щодо вибору постачальника послуг мобільного зв’язку

ПОСЛУГИ МОБІЛЬНОГО ТЕЛЕФОНУ В ЄС_UA.pdf

MOBILE PHONE SERVICES IN THE EU

ВАШЕ ПРАВО НА ОСНОВНИЙ БАНКІВСЬКИЙ РАХУНОК

Right to a basic bank account

Включає інформацію про:

• Як відкрити банківський рахунок в ЄС
• Для чого саме може знадобитись банківський рахунок?

ВАШЕ ПРАВО НА ОСНОВНИЙ БАНКІВСЬКИЙ РАХУНОК

YOUR RIGHT TO A BASIC BANK ACCOUNT

ПРАВА ПАСАЖИРІВ В ЄС

Passenger rights in the EU (general and air travel)

Включає інформацію про:

• Права пасажирів повітряного транспорту (скасування рейсу, затримка, відмова у посадці, проблеми з багажем)
• Права авіапасажирів з інвалідністю або обмеженою рухливістю

ПРАВА ПАСАЖИРІВ ПОВІТРЯНИХ СУДЕН

AIR PASSENGER RIGHTS IN THE EU

ПРАВА ПАСАЖИРІВ (ПОЇЗДИ, АВТОБУСИ ТА ЧОВНИ)

Passenger rights (trains, coaches and boats)

Включає інформацію про:

• Залізничний, автобусний та водний транспорт (наприклад, пороми)
• Повернення коштів та зміна маршруту

ПРАВА ПАСАЖИРІВ (ПОЇЗДИ, АВТОБУСИ ТА ЧОВНИ)

PASSENGER RIGHTS (TRAINS, COACHES & BOATS)

ОРЕНДА АВТОМОБІЛІВ В ЄС

Renting a car in the EU

Включає інформацію про:

• Міжнародні водійські права
• Оплату кредитною або дебетовою карткою
• Депозити та страхування
• Скасування

ОРЕНДА АВТОМОБІЛІВ В ЄС

CAR RENTAL IN THE EU

ЮРИДИЧНІ ТА КОМЕРЦІЙНІ ГАРАНТІЇ

Legal and commercial guarantees

Включає інформацію про:

• Купівлю товарів в ЄС
• Невідповідність (дефектні продукти, неправильний опис продукту тощо)
• Юридичну гарантію
• Повернення та ремонт

ЮРИДИЧНІ ТА КОМЕРЦІЙНІ ГАРАНТІЇ

LEGAL AND COMMERCIAL GUARANTEES

ПРАВО НА СКАСУВАННЯ (ВІДМОВА ВІД ДОГОВОРУ)

Cancellation rights (cooling-off period)

Включає інформацію про:

• Повернення придбаного товару
• Вимоги щодо надання інформації про продавця

ПРАВО НА СКАСУВАННЯ (ВІДМОВА ВІД ДОГОВОРУ)

CANCELLATION (COOLING OFF) RIGHTS

The European Consumer Centres Network issues a warning over scam emails using ECC names and logos. The emails state the recipient has fallen victim to a fraudulent broker and claim to offer help. These emails are fake and were not sent by an ECC-Net office. Have you received a suspicious email? Read about what you can do.

What to look out for

Cybercriminals use phishing emails to ‘fish’ for sensitive information and to steal money. A recent fake email states the recipient has fallen victim to a fraudulent broker based in Cyprus. The email claims to offer help in retrieving the lost investment and asks the recipient to provide details of a bank transaction. The email may also include a fake ‘contract’, which states that the recipient of the email is liable to pay a sum of money in certain cases.

The recent fake email uses names and personal details of employees of the European Consumer Centre in Cyprus. The emails also use ECC and European Union logos. ECC Cyprus has filed a report with the Cyprus police, who are investigating the case.

Important information

• A European Consumer Centre will never ask you for a payment. All ECC services are completely free of charge.
• A European Consumer Centre will never send you unsolicited emails offering services. You will only be contacted by an ECC if you yourself have contacted the ECC first.
• Are you currently receiving help from a local ECC? Please note that you will only be in contact with ECC employees from your local ECC, not with ECC employees from other countries in the network.

Actions you can take

 Have you spotted a suspicious email? Do not respond to the email, click on any links or open any attachments. Find the official contact details for your local European Consumer Centre and contact them. Your local ECC will be able to tell you whether an email is genuine and can help warn other consumers about the scam email if necessary.